ZNAJDŹ ARTYKUŁ

Volume: 
Issue: 
3
Date of issue: 
W organizmach wielokomórkowych, w czasie ewolucji powstało wiele systemów zapewniających kontakt między komórkami. Plazmodesmy, połączenia szczelinowe, nanorurki, czy stabilne mostki międzykomórkowe to przykłady połączeń zapewniających bezpośredni kontakt między cytoplazmą sąsiadujących komórek. Stabilne mostki międzykomórkowe (SMM, zwane także mostkami cytoplazmatycznymi, mostkami międzykomórkowymi) są to stosunkowo szerokie (do 15μm średnicy) kanały cytoplazmatyczne umożliwiające swobodny przepływ makrocząsteczek, cytoplazmy, a nawet całych organelli komórkowych (np. mitochondria, centriole) pomiędzy połączonymi ze sobą komórkami. W rezultacie, połączone ze sobą komórki stanowią funkcjonalne syncytia, określane w literaturze jako zespoły, cysty czy też grona komórek. SMM powstają w wyniku niedokończenia cytokinezy w trakcie podziału komórkowego. W tym procesie nie dochodzi do ostatecznego rozdzielenia się komórek potomnych, gdyż w ostatnim etapie cytokinezy mostek międzykomórkowy wraz ze śródciałkiem nie ulega przerwaniu, ale stabilizacji, tworząc w konsekwencji SMM. Powstawanie stabilnych mostków międzykomórkowych obserwuje się powszechnie w czasie gametogenezy (szczególnie w spermatogenezie) zwierząt, ale także znaleziono je w pewnych tkankach somatycznych. Dyskutowanych jest wiele koncepcji na temat funkcji tych struktur. Powszechnie sądzi się, że w czasie spermatogenezy odpowiadają one np. za wydajną wymianę (uwspólnianie) składników cytoplazmatycznych, co m.in. powoduje, że genetycznie różne spermatydy są fenotypowo diploidalne. W czasie oogenezy mogą one służyć do kierunkowego transferu makromolekuł i organelli do przyszłej komórki jajowej. Chociaż SMM zostały opisane 50 lat temu, to dopiero badania ostatnich lat dostarczyły wielu danych morfologicznych, molekularnych oraz eksperymentalnych, dzięki którym możemy lepiej zrozumieć jak struktury te powstają i funkcjonują.

Redakcja
Andrzej ŁUKASZYK – przewodniczący, Szczepan BILIŃSKI,
Mieczysław CHORĄŻY, Włodzimierz KOROHODA,
Leszek KUŹNICKI, Lech WOJTCZAK

Adres redakcji:
Katedra i Zakład Histologii i Embriologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, ul. Święcickiego 6, 60-781 Poznań, tel. +48 61 8546453, fax. +48 61 8546440, email: mnowicki@ump.edu.pl

PBK Postępby biologi komórki