Mózg ssaków jest chroniony przed wniknięciem jonów oraz różnych substancji krążących w krwi przez specjalnego typu sieć naczyniową będącą siedliskiem bariery krwio-mózgowej (w skrócie BKM). Przedmiotem tego referatu jest próba przedstawienia obecnego stanu wiedzy na temat rozmieszczenia białkowych składników połączeń międzykomórkowych śródbłonka naczyń krwionośnych mózgu, które utrzymują szczelność tej bariery. Wśród omawianych połączeń rozróżniamy dwa podstawowe typy: połączenia przylegające, określane w literaturze naukowej anglojęzycznej mianem adherens junctions (AJs), oraz połączenia ścisłe (barierowe) znane jako tight junctions (TJs). Każdy typ połączeń ma specyficzne składniki białkowe, których rozmieszczenie na poziomie ultrastruktury badaliśmy w skrawkach mózgu myszy, szczura i człowieka przy pomocy metody immunocytochemicznej z zastosowaniem przeciwciał znakowanych zlotem koloidalnym oraz mikroskopii elektronowej. Główna uwaga w tym opracowaniu jest zwrócona na obecność i rozmieszczenie zarówno wewnętrznych (łączących błony sąsiednich komórek, czyli transmembrane proteins) białek typowych dla połączeń ścisłych (TJs): okludyny, klaudyny i JAM, oraz typowych dla połączeń przylegających (AJs): kadheryn, jak również tzw. białek peryferyjnych reprezentowanych przez białka strefy zamykającej (zonula occludens-1, czyli ZO-1, głównie w TJs) oraz katenin (w połączeniach przylegających, AJs). Ta ostatnia grupa białek peryferyjnych łączy wewnętrzne białka z mikrofilamentami aktynowymi cytoszkieletu. Przedstawione wyniki świadczą o tym, że oba rodzaje połączeń są rozmieszczone obok siebie (przeplatają się) w śródbłonkach naczyń reprezentujących BKM. Jednakże tylko białka związane ze ścisłymi połączeniami, jak np. okludyna i ewentualnie klaudyna wraz z peryferyjnym białkiem ZO-1, mogą służyć jako markery (wskaźniki) pomocne przy odróżnieniu normalnej lub zaburzonej czynności bariery naczyniowej mózgu.