W klasycznym ujęciu wierny i szybki przekaz sygnałów między neuronami ośrodkowego układu nerwowego zapewnia chemiczne przekaźnictwo synaptyczne. Jednak układ nerwowy kontroluje działania zachodzące w różnych skalach czasowych, również poza synapsą. W artykule objaśniamy, w jaki sposób mogą zachodzić, różne czasowo i czynnościowo, zdarzenia w układzie nerwowym, jaka jest w nich rola komórek glejowych, zwłaszcza astrocytów, jak istotną rolę odgrywa w nich przekaźnictwo pozasynaptyczne i ruch receptorów neuroprzekaźników w błonie komórkowej i wreszcie jaką rolę odgrywają transportery i wymienniki neuroprzekaźnikowe w pozasynaptycznej komunikacji i interakcjach neuronalno-glejowych. Wszystko to przybliża nas do zrozumienia w jaki sposób układ nerwowy kontroluje przebieg nie tylko stosunkowo prostych zjawisk, ale też złożonych procesów, jak pamięć i uczenie się.