ZNAJDŹ ARTYKUŁ

Volume: 
Issue: 
4
Date of issue: 
Cyklooksygenazy są enzymami katalizujšcymi przemiany fosfolipidów błony komórkowej, prowadzšce do powstawania prostanoidów obejmujšcych prostagladyny i tromboksany. Prostagladyny kontrolujš różnorodne procesy fizjologiczne, takie jak ochrona przewodu pokarmowego, prawidłowe funkcjonowanie nerek, procesy rozrodcze, i przebieg odczynu zapalnego. Obecnie wiadomo, iż cyklooksygenaza (COX) występuje w co najmniej dwóch izoformach kodowanych przez geny zlokalizowane na różnych chromosomach. Istotne różnice pomiędzy odmianami COX obserwuje się także na poziomie mRNA ale struktura białek obu izoform jest bardzo zbliżona, z podobnš aktywnościš katalitycznš. Cyklooksygenaza-1 (COX-1) bierze udział zarówno w utrzymaniu homeostazy organizmu w prawidłowych warunkach, jak i we wczesnych etapach odczynu zapalnego (0-1 godzina). Z kolei cyklooksygenaza-2 (COX-2) jest zaangażowana w późniejszych etapach reakcji zapalnej (> 1 godzina) kiedy dochodzi do rozwoju odpowiedzi immunologicznej. Najnowsze badania dowodzš również, iż COX-2 uczestniczy w procesie wygaszania odpowiedzi zapalnej poprzez produkcję prostaglandyn cyklopentanowych z serii J (metabolity PGD2), np. 15-deoxy-D12, 14PGJ2. Prostaglandyny te posiadajš właściwości przeciwzapalne dzięki zdolności do aktywacji receptorów jšdrowych PPAR-g i/lub hamowania aktywności czynnika transkrypcyjnego NFkB. Próba wyjaśnienia tych przeciwstawnych aktywności COX-2 doprowadziła do wysunięcia hipotezy, iż prozapalnš aktywność należy przypisać COX-2 ale właściwości przeciwzapalne - trzeciej odmianie cyklooksygenazy (COX-3). Hipotetyczna COX-3 byłaby strukturalnie zbliżona do COX-2, być może nawet kodowana przez ten sam gen, gdyż jej aktywność była blokowana przez selektywne inhibitory COX-2. Implikacje tego faktu w leczeniu stanów zapalnych sš dyskutowane w części II niniejszego artykułu.
Author of the article: 

Redakcja
Andrzej ŁUKASZYK – przewodniczący, Szczepan BILIŃSKI,
Mieczysław CHORĄŻY, Włodzimierz KOROHODA,
Leszek KUŹNICKI, Lech WOJTCZAK

Adres redakcji:
Katedra i Zakład Histologii i Embriologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, ul. Święcickiego 6, 60-781 Poznań, tel. +48 61 8546453, fax. +48 61 8546440, email: mnowicki@ump.edu.pl

PBK Postępby biologi komórki