W oocytach i komórkach jajowych wielu zwierząt, w sąsiedztwie bieguna tylnego (lub wegetatywnego) występuje specyficzna, morfologicznie odmienna cytoplazma, tzw. plazma płciowa. W czasie rozwoju zarodkowego, plazma ta ulega segregacji do blastomerów linii płciowej a następnie do komórek prapłciowych. Plazma płciowa zawiera liczne mitochondria, cysterny szorstkiej siateczki śródplazmatycznej, kompleksy Golgiego oraz charakterystyczne nieobłonione struktury, tzw. ziarna płciowe. W plazmie płciowej, a także w ziarnach płciowych gromadzone są rozmaite klasy RNA (m.in. zlokalizowane mRNA) oraz białka. W pracy przedyskutowano rolę składników plazmy płciowej w specyfikacji (determinacji) linii płciowej; przedstawiono też nowoczesne metody używane w badaniach funkcji plazmy płciowej.