Rodzina receptorów NOD-podobnych (NLR) należy do receptorów rozpoznających wzorce (ang. Pattern Recognition Receptors), kluczowych molekuł odporności wrodzonej, umożliwiających kontakt i obronę komórek ustroju w otaczającym świecie. NLR są to receptory wewnątrzkomórkowe obecne w cytosolu komórki, o dużym stopniu zróżnicowania i funkcji. Są bardzo stare pod względem ewolucyjnym, obecne u niemal wszystkich kręgowców, części bezkręgowców, ich homologi wykryto nawet u roślin. W ich strukturze dominują cząsteczki NOD (ang. Nucleotide-binding Oligomerization Domain) zdolne do rozpoznawania peptydoglikanów bakteryjnych a także niektórych kwasów nukleinowych wirusów oraz do tworzenia kompleksów białkowych (oligomeryzacja) o różnych funkcjach. Wyróżnia się 4 główne funkcje NLR: tworzenie inflamasomów (kompleksów białkowych aktywujących cytokiny prozapalne), transdukcja sygnału, aktywacja transkrypcji i indukcja autofagii. U człowieka wykryto dotąd 22 NLR, stanowiących ważną zaporę przed inwazją patogenów. Jednocześnie polimorfizmy i mutacje genów kodujących poszczególne składowe NLR są uważane za przyczynę wielu chorób, zwłaszcza autozapalnych. Najlepiej poznana jest choroba Crohna, przewlekły stan zapalny jelit, w której wykryto defekty genetyczne dotyczące domeny NOD2 prowadzące do penetracji bakterii do ściany jelita. Wykryto także udział NLR w wielu innych chorobach jak auto-immunizacyjne, metaboliczne a także nowotworowe. Patomechanizm tych chorób zależny od NLR jest jednak wciąż daleki od pełnego poznania.