ZNAJDŹ ARTYKUŁ

Volume: 
Issue: 
1
Date of issue: 
Reaktywne formy tlenu (RFT) i azotu (RFA) regulują wiele procesów fizjologicznych (kiełkowanie, organogenezę korzenia, kwitnienie, dojrzewanie owoców i starzenie) i patologicznych infekcje bakteryjne i grzybowe). Jako cząsteczki sygnalne uczestniczą w czynnej odpowiedzi roślin na stresy biotyczne i abiotyczne, a utlenione produkty ich reakcji mogą odgrywać rolę wtórnych przekaźników. Nadmiar RFT i RFA powoduje podwyższenie potencjału oksydacyjno-redukcyjnego komórki, w wyniku czego modyfikacji ulegają najczęściej reszty cysteiny. Grupy tiolowe (-SH) cysteiny mogą ulegać zarówno odwracalnym jak i nieodwracalnym modyfikacjom potranslacyjnym, przy czym S-glutationylacja i S-nitrozylacja białek należą do grupy modyfikacji odwracalnych. S-glutationylacja białek może zarówno hamować aktywność enzymów (enzymy cyklu Calvina i glikolizy) jak i zwiększać ich aktywność (S-transferaza glutationowa). Ponadto, S-glutationylacja może ułatwiać zarówno S-nitrozylację jak i fosforylację niektórych białek, a także ochraniać wrażliwe tiole kluczowych dla metabolizmu enzymów przed dalszym utlenieniem do kwasu sulfinowego i sulfonowego. W przypadku fotosyntetycznego metabolizmu węgla, S-glutationylacja jest nowo poznanym mechanizmem regulacyjnym umożliwiającym precyzyjne dostosowanie intensywności cyklu Calvina do zmian w puli równoważników redukcyjnych (NADPH) i energii (ATP) w chloroplastach i przez to ułatwiać „zmiatanie” RFT. Większość białek ulegających S-nitrozylacji to białka cytoszkieletu, metabolizmu pierwotnego i wtórnego, czynniki transkrypcyjne i białka receptorowe. S-nitrozylacja większości białek roślinnych powoduje obniżenie ich aktywności z wyjątkiem takich enzymów jak peroksydaza askorbinianowa, reduktaza glutationowa czy dehydrogenaza glukozo-6-fosforanu. Wiele białek może ulegać zarówno S-nitrozylacji jak i S-glutationylacji, jak na przykład RuBisCO, aktywaza RuBisCO, dehydrogenaza aldehydu 3-fosfoglicerynowego, izomeraza triozo- fosforanowa i kinaza fosfoglicerynianowa. Skuteczność funkcji regulacyjnej i antyoksydacyjnej S-glutationylacj i S-nitrozylacji zależy od szybkiego przywracania grup tiolowych białek do postaci zredukowanej podczas deglutationylacji i denitrozylacji. W większości przypadków szybkość S-deglutationylacji zależy od aktywności glutaredoksyny (GRX) i tioredoksyny (TRX), które są uważane za systemy antyoksydacyjne regulujące homeostazę tiolowo-disiarczkową w komórkach. Mechanizmy denitrozylacji są znacznie słabiej poznane, jednakże i tutaj kluczową rolę odrywają TRX.

Redakcja
Andrzej ŁUKASZYK – przewodniczący, Szczepan BILIŃSKI,
Mieczysław CHORĄŻY, Włodzimierz KOROHODA,
Leszek KUŹNICKI, Lech WOJTCZAK

Adres redakcji:
Katedra i Zakład Histologii i Embriologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, ul. Święcickiego 6, 60-781 Poznań, tel. +48 61 8546453, fax. +48 61 8546440, email: mnowicki@ump.edu.pl

PBK Postępby biologi komórki