Utrzymanie homeostazy organizmu wymaga sprawnego współdziałania układów odpornościowego, hormonalnego i nerwowego, w tym także układu opioidowego. Opioidy mogą wpływać na funkcjonowanie układu odpornościowego zarówno bezpośrednio poprzez receptory opioidowe zlokalizowane na leukocytach, albo pośrednio poprzez pobudzenie wydzielania kortykosterydów i katecholamin. Leukocyty są również zdolne do syntezy i wydzielania peptydów opioidowych, które działają przeciwbólowo podczas toczącego się odczynu zapalnego. Wiele wyników wskazuje, że podczas zapalenia spełniają one również funkcje immunomodulacyjne, wpływając między innymi na migrację leukocytów, ich aktywność bakteriobójczą czy apoptozę. Badania porównawcze układu opioidowego bezkręgowców i kręgowców wskazują na konserwatywność tego systemu, ale co ciekawe, również zdają się potwierdzać teorię, że opioidy pierwotnie spełniały funkcję przeciwbakteryjną i immunomodulującą, a dopiero wraz ze skomplikowaniem systemu nerwowego i pojawieniem się bólu jako czynnika ostrzegania wyewoluowała ich funkcja przeciwbólowa. Obecna praca stanowi przegląd najnowszej literatury dotyczącej powiązań pomiędzy opioidami a odpornością wrodzoną, w szczególności odczynem zapalnym pojawiającym się zarówno u kręgowców, jak i bezkręgowców.