Wprowadzenie: Korzystny wynik odległy operacji pomostowania aortalno-wieńcowego ogranicza nasilenie miażdżycy w tętnicach wieńcowych, jak również zmiany degeneracyjne wszczepionych pomostów. W procesy degeneracyjne zaangażowane są liczne mechanizmy z udziałem wielu biologicznie czynnych cząsteczek.

Perycyty (PC) to komórki ściśle przylegające i otaczające komórki śródbłonka oraz tętniczki i żyłki włosowate, posiadające właściwości kurczliwe i wykazujące podobieństwo do mezenchymalnych komórek macierzystych – MSC (mesenchymal stem cells). Komórki te biorąc udział w produkcji elementów blaszki podstawnej, uczestniczą w formowaniu, stabilizacji i dojrzewaniu naczyń krwionośnych. Natomiast wydzielając cytokiny, w tym interleukiny, chemokiny oraz cząsteczki adhezyjne, modulują komórki układu odpornościowego, przez co oddziałują na odporność i procesy zapalne.

Do niedawna neutrofile uważane były za komórki pierwszej linii obrony, o prostym, niezróżnicowanym fenotypie, krótkim czasie życia i prostych prozapalnych funkcjach związanych głównie z fagocytozą. Badania przeprowadzone w ostatnich latach zweryfikowały ten pogląd. Dowiedziono istnienia różnych populacji/fenotypów neutrofili, opisano nowe mechanizmy eliminacji patogenów przez te komórki, wykazano zaangażowanie neutrofilii w odpowiedź nabytą, a także wykazano, że czas ich życia jest plastyczny.

Swoistość odpowiedzi tkanki na endogenne i syntetyczne glukokortykosteroidy (GK) jest kontrolowana na różnych poziomach funkcjonowania komórki: transkrypcji genów, translacji białka receptorowego dla glukokortykosteroidów (GR) oraz jego aktywacji i translokacji do jądra komórkowego.

Utrzymanie homeostazy organizmu wymaga sprawnego współdziałania układów odpornościowego, hormonalnego i nerwowego, w tym także układu opioidowego. Opioidy mogą wpływać na funkcjonowanie układu odpornościowego zarówno bezpośrednio poprzez receptory opioidowe zlokalizowane na leukocytach, albo pośrednio poprzez pobudzenie wydzielania kortykosterydów i katecholamin. Leukocyty są również zdolne do syntezy i wydzielania peptydów opioidowych, które działają przeciwbólowo podczas toczącego się odczynu zapalnego.