W tej części pracy przedstawiamy zasady leczenia nowotworów poprzez usprawnienie własnej odpowiedzi przeciwnowotworowej. Guz jest rozpatrywany jako złożona tkanka, w której komórki nowotworowe bezpośrednio lub pośrednio komunikują się z komórkami odpornościowymi otoczenia i blokują ich aktywność, by znaleźć sposób na własne przeżycie. Wynik oceny pozwala na racjonalne, zindywidualizowane dalsze postępowanie z chorym ukierunkowane na odblokowanie układu immunologicznego.

Z kancerogenezą związanych jest wiele różnych procesów zachodzących zarówno w komórkach jak też i w ich środowisku. Celem obecnego opracowania jest przypomnienie złożonych mechanizmów onkogenezy z szczególnym z uwzględnieniem odpowiedzi układu immunologicznego. Obserwuje się wiele wspólnych etapów w rozwoju guzów litych oraz białaczek i chłoniaków. Choroby nowotworowej nie można zrozumieć biorąc pod uwagę jedynie zjawiska mutacji genetycznych komórek. Komórki nowotworowe charakteryzuje duża zmienność antygenowa oraz oporność na apoptozę.