Zespół łamliwego chromosomu X (ang. Fragile X Syndrome - FXS, FRAX) jest jedną z najczęstszych przyczyn występowania genetycznie uwarunkowanej niepełnosprawności intelektualnej (NI). Związany jest z wystąpieniem dynamicznej mutacji w genie FMR1, która powoduje zahamowanie jego ekspresji, a w konsekwencji brak syntezy białka FMRP (ang. Fragile X Mental Retardation Protein). Białko FMRP jest regulatorem biosyntezy białek w organizmie.