Ruchome elementy genetyczne zidentyfikowano we wszystkich badanych do tej pory gatunkach zwierząt, grzybów oraz Protozoa. Tworzą one też istotny składnik genomów roślin. Podlegają one intensywnym procesom amplifikacji, a następnie są wstawiane w nowe miejsca. Ruchome elementy są zwykle dzielone na dwie duże klasy. Pierwsza to retrotranspozony, powstałe przy udziale RNA i odwrotnej transkryptazy; druga klasa to transpozony DNA, u których proces tworzenia nowych kopii i ich przemieszczanie odbywa się za pośrednictwem DNA i transpozazy. Do pierwszej z wymienionych należą m.in.

Retroelementy stanowią znaczącą frakcję powtarzalnych sekwencji genomów Eukaryota. Grupę tę tworzą retroelementy LTR-owe i pozbawione długich terminalnych powtórzeń (non-LTR). Do tej drugiej należą sekwencje LINE (długie rozproszone elementy jądrowe) i SINE (krótkie rozproszone elementy jądrowe), stanowiące obfity komponent jądrowych genomów licznych gatunków. Elementy LINE mają zdolność autonomicznej transpozycji, podczas gdy nieautonomiczne SINE wykorzystują do tego celu enzymy kodowane przez inne retroelementy.

W ciągu minionych kilku lat znacznie wzbogaciła się wiedza o ewolucji zawartoœci jądrowego DNA. U okrytozalążkowych rozmiary genomu różnią się ponad 1000-krotnie. W odległej przeszłośœci następowała poliploidyzacja genomów. Znaczne różnice rozmiarów genomów są spowodowane głównie przez odmienną liczbę rund duplikacji u przodków oraz przez inwazję retroelementów. Liczba retroelementów jest dodatnio skorelowana z rozmiarami genomu. W wyniku podwajania liczby genów następowała ich dywergencja (subfunkcjonalizacja), zatem duplikacja genomów stała się potężną siłą napędową w ewolucji.

Mechanizmy determinacji płci u roślin.