ZNAJDŹ ARTYKUŁ

ROLA PŁYTEK KRWI W KARDIOLOGII KLINICZNEJ I EKSPERYMENTALNEJ

Płytki krwi odgrywają kluczową rolę w procesie aktywacji kaskady krzepnięcia krwi oraz formowaniu zakrzepu. Zaburzenia ich funkcji manifestujące się nadreaktywnością prowadzą do poważnych konsekwencji klinicznych – incydentów zakrzepowo-zatorowych takich jak zawały serca czy udary mózgu. Leczenie przeciwpłytkowe stanowi od lat podstawę leczenia choroby niedokrwiennej serca. Z punktu widzenia klinicznego istotne są nie tylko zaburzenia dotyczące funkcji trombocytów, ale również ich liczby. Płytkowe skazy krwotoczne wynikają z nieprawidłowej liczbą płytek krwi oraz z zaburzeń ich funkcji.

CELLULAR AND MOLECULAR MECHANISMS OF ELECTROCHEMOTHERAPY, SONOPORATION, PHOTODYNAMIC THERAPY AND SONODYNAMIC THERAPY IN TERMS OF ONCOLOGICAL TREATMENT

Artykuł skupia się na mechanizmie komórkowym oraz molekularnym działania czterech obiecujących terapii przeciwnowotworowych: elektrochemioterapia, sonoporacja, terapia fotodynamiczna i terapia sonodynamiczna. Elektrochemioterapia polega na zwiększaniu przepuszczalności błony komórkowej pod wpływem pola elektrycznego. W efekcie leki przeciwnowotworowe docierają do komórek nowotworowych w wyższych stężeniach. W sonoporacji fale dźwiękowe rozchodzące się w tkankach powodują ekscytację mikropęcherzyków prowadząc do zmiany w przepuszczalności błony komórkowej i transporcie leków.

BIOLOGICZNE FUNKCJE OKSYDAZ NADPH W KOMÓRCE ROŚLINNEJ

Roślinne oksydazy NADPH kodowane są przez geny RBOH (ang. Respiratory Burst Oxidase Homolog). Enzymy te katalizują wytwarzanie anionorodnika ponadtlenkowego (O2•-), jednego z przedstawicieli reaktywnych form tlenu (ang. Reactive Oxygen Species, ROS). W komórce O2•- jest szybko dysmutowany do nadtlenku wodoru (H2O2), innego typu ROS. Produkty aktywności oksydaz NADPH są ważnymi cząsteczkami sygnałowymi w komórkach roślinnych, jak również mogą oddziaływać bezpośrednio ze składnikami komórki (np. białkami, polisacharydami) modyfikując ich właściwości i funkcje.

IZOPROSTANY JAKO BIO-WSKAŹNIKI STRESU OKSYDACYJNEGO IN VIVO

Izoprostany są produktami wolnorodnikowej reakcji peroksydacji wielonienasyconych kwasów tłuszczowych wchodzących w skład fosfolipidów. Związki te powstają również na drodze enzymatycznej zależnej od cyklooksygenazy-1 i cyklooksygenazy-2. Pozwala to przypuszczać, że izoprostany, tak jak inne związki powstające na drodze enzymatycznej przemiany kwasów tłuszczowych, wykazują aktywność biologiczną. Izoprostany występują w organizmie w formie związanej z błoną komórkową oraz w formie wolnej w płynach biologicznych ciała.

PROTEASOMALNA DEGRADACJA SPECYFICZNYCH BIAŁEK JAKO KLUCZOWY MECHANIZM REGULACJI PROCESÓW ŻYCIOWYCH W NASIONACH

Utrzymanie homeostazy w komórkach żywych organizmów eukariotycznych zależy od ilości oraz aktywności wielu różnych białek, które są regulowane na poziomie transkrypcji, translacji, modyfikacji potranslacyjnych, a także od efektywności ich proteolizy. Istotną rolę w degradacji specyficznych białek uczestniczących w regulacji wielu procesów życiowych roślin, odgrywają katalityczne kompleksy proteaz, zwane proteasomami 26S i 20S. Proteoliza z udziałem tego pierwszego, wymaga zaangażowania różnego rodzaju enzymów, tworzących wspólnie szlak ubikwitynowo-proteasomalny (ang.

RODNIK HYDROKSYLOWY – MAŁA CZĄSTECZKA O DUŻYM ZNACZENIU W BIOLOGII KOMÓRKI ROŚLINNEJ

Rodnik hydroksylowy (OH•) posiadający niesparowany elektron i charakteryzujący się bardzo krótkim okresem półtrwania (10-9 s) jest najbardziej reaktywną formą tlenu (ang.Reactive Oxygen Species, ROS), zdolną do wchodzenia w reakcje ze wszystkimi substancjami w komórce. Do niedawna uznawany był głównie za produkt uboczny metabolizmu tlenowego, wykazujący niezwykle szkodliwy wpływ na życie organizmów. Jednakże, coraz więcej nowych dowodów potwierdza istotną, pozytywną rolę OH• w prawidłowym funkcjonowaniu komórek roślinnych.

MELATONINA ROŚLINNA – CZĄSTECZKA WIELU ZADAŃ

Melatonina, znany neuroprzekaźnik kręgowców, od niemal 2 dekad wzbudza ogromne zainteresowanie jako cząsteczka występująca również u roślin. Wciąż pojawiają się nowe doniesienia na temat roli jaką melatonina odgrywa w komórkach roślinnych, lecz dokładne mechanizmy jej działania nadal nie są znane. Niniejsza praca stanowi podsumowanie dostępnej wiedzy na temat tej cząsteczki, począwszy od historii jej odkrycia u roślin, poprzez najnowsze badania na temat jej biosyntezy w komórkach roślinnych, aż po przegląd najważniejszych funkcji jakie pełni.

MOLEKULARNE MECHANIZMY DZIAŁANIA WITAMINY C

Od czasu odkrycia witaminy C, liczba jej poznanych molekularnych mechanizmów działania stale się powiększa. Wszystkie znane fizjologiczne funkcje askorbinianu są związane z jego działaniem jako dawcy elektronów. Witamina C neutralizuje reaktywne formy tlenu i w ten sposób może chronić przed powstawaniem uszkodzeń oksydacyjnych ważne makrocząsteczki, takie jak lipidy, DNA i białka. Askorbinian jest istotnym kofaktorem dla wielu enzymów.

MODYFIKACJE BIAŁEK KOMÓRKI ROŚLINNEJ WYWOŁANE DZIAŁANIEM REAKTYWNYCH FORM TLENU (RFT) I AZOTU (RFA) I ICH ROLA W REAKCJACH OBRONNYCH ROŚLIN

Reaktywne formy tlenu (RFT) i azotu (RFA) są wytwarzane w komórkach roślin jako produkty uboczne metabolizmu tlenowego i azotowego, a do ich wzmożonej syntezy dochodzi w odpowiedzi na działanie różnego rodzaju stresów. Wyniki badań prowadzonych nad funkcją RFT i RFA w komórkach dostarczają coraz więcej danych, które powodują, że poza ich szkodliwym oddziaływaniem, coraz częściej dostrzegana jest ich pozytywna rola jako wtórnych przekaźników biorących udział w kontroli i regulacji wielu procesów fizjologicznych.

WŁACIWOŚCI BIOLOGICZNE METALOTIONEIN I ICH UDZIAŁ W PROCESACH OKSYDOREDUKCYJNYCH W KOMÓRKACH, ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO CZŁOWIEKA

Metalotioneiny (MTs), jako niskocząsteczkowe białka bogate w aktywne grupy sulfhydrylowe, których synteza i okres półtrwania są cile związane z aktywnocią jonów cynku wewnątrz komórek, wywierają istotny wpływ na wartość potencjału antyoksydacyjnego środowiska wewnątrz- i zewnątrzkomórkowego. MTs współodpowiadają za homeostazę pierwiastków śladowych; oddziałują w procesach regulacji ekspresji genów; wykazują właciwości antyapoptotyczne. Mają zdolność wiązania i neutralizacji zewnątrzpochodnych związków elektrofilowych.

Strony

Redakcja
Andrzej ŁUKASZYK – przewodniczący, Szczepan BILIŃSKI,
Mieczysław CHORĄŻY, Włodzimierz KOROHODA,
Leszek KUŹNICKI, Lech WOJTCZAK

Adres redakcji:
Katedra i Zakład Histologii i Embriologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, ul. Święcickiego 6, 60-781 Poznań, tel. +48 61 8546453, fax. +48 61 8546440, email: mnowicki@ump.edu.pl

PBK Postępby biologi komórki